کارافرینی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی

در مطالعهای که بوسیله سازمان مدیریت صنعتی انجام شده،سیاستهای کارآفرینی در کشورهای استرالیا، آمریکا، انگلیس، کانادا، ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی و ایران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.
به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، در مطالعهای که به وسیله سازمان مدیریت صنعتی برای بررسی سیاست کارآفرینی کشورهای مختلف انجام شده است، سیاست کارآفرینی چند کشور خارجی مطالعه شده است و این کشورها به دو گروه تقسیم شده اند.

در گروه نخست کشورهای استرالیا، آمریکا، انگلیس، کانادا و ژاپن قرار دارند که در تاریخ اقتصاد به کشورهای پیشرفته معروف هستند. این کشورها از آغاز دوره کلاسیک برای پیشرفت، فضای آزاد را برای رشد و توسعه صنایع فراهم آوردند و از اینرو در زمان حاضر ابعاد خردتری همچون مسائل فرهنگی در آنها اهمیت پیدا میکند.
گروه دوم، کشورهای در حال توسعه یا نوصنعتی هستند که دو استراتژی متفاوت یعنی »استراتژی توسعه صادرات« و »استراتژی جایگزینی واردات« را برای توسعه خود برگزیدهاند. جالب آنکه در هر دو گروه از این کشورها، سیاستهای کارآفرینی از مشابهتهای زیادی برخوردار هستند.
در این گزارش درباره اشتراک تمام این کشورها درحوزه سیاستگذاری برای کارآفرینی آمده است: در سیاستهای کارآفرینی تمام کشورها »بنگاههای خرد«، اگرچه هریک، تعریف خاصی از خرد بودن بنگاههای دارند، به عنوان هدف برگزیده شدهاند، همچنین تمام کشورهای مزبور تعداد شاغلان را اساسا ملاک اندازهبنگاهقرار دادهاند. در بسیاری از این کشورها مانند ایران همین بنگاههای خرد سهم بزرگی در تولید و اشتغال دارند و سرانجام اقتصاد آزاد در تمام این کشورها یا ریشهای دیرینهای دارد )مانند کشورهای پیشرفته( یا در دو یا سه دهه اخیر با عزمیراسخ پیریزی شده است )مانند کره جنوبی و فیلیپین(. بنابراین مقایسه آنها با سیاستهای اقتصادی جاری در ایران اساسا بیهوده است ولی روشن است که باید گامهای بعدی کشورهای مطالعه شده مورد تاکید قرار گیرد.
در نگاهی اجمالی به سیاستها و اقدامات کشورهایی که در زمینه توسعه و ترویج کارآفرینی اقداماتی انجام دادهاند، به نظر میرسد که نقطه آغاز حرکت تمام کشورها در روند توسعه و ترویج کارآفرینی، پیریزی یک سازمان یا مرکز مسوول و متولی سیاستگذاری توسعه کارآفرینی باشد زیرا در تمام آنها دستکم مرکز یا سازمانی، چنین مسوولیتمهمیرا برعهده دارد. این مرکز اساسا وسیلهای برای تحقق اهداف مدنظر تلقی میشود. چنین مرکزی اساسا به امور بنگاههای خرد میپردازد و تمام سیاستهای دولت در این زمینه از مجرای آن میگذرد.
اعطای وام و اعتبارات یکی از بارزترین اقدامات کمک به بنگاههای خرد برای دستیابی به سرمایه ملی است این اقدام متکی بر این بینش است که بنگاههای خرد به طور نسبی ازسوی کسانی هدایت و مدیریت میشوند که توان مالی محدودی دارند و به همین لحاظ تمایل به کاربرد تکنولوژیهای کاربر دارند. ازاینرو سهولت در وام دادن، وابسته نکردن وام به داراییهای ؤابت و مانند آنها، از ویژگیهای ظرفیتسازی سرمایه مالی تلقی میشوند.
همچنین در کشورهای مورد مطالعه، مراکز مسوول کارآفرینی بر کاربرد فناوری تاکید دارند و به شیوههای گوناگون مانند وام برای ماشینآلات نو میکوشند این هدف تحقق پذیرد و مراکز کارآفرینی خدمات مشاورهای در زمینههایی مانند مدیریت، امور مالی، فعالیتهای تجاری و بازاریابی و گاه تهیه طرحهای توجیهی ارائه میکنند و هزینهارائه این خدمات از سوی دولت پرداخت میشود.
در این گزارش حمایتهای اطلاعاتی به عنوان یکی از اقدامات عمده در سیاستگذاری کار آفرینی مطرح شده است و علاوه بر خدمات مشاورهای، حمایتهای اطلاعرسانی برای فعالیتهای خرد نیز متداول است. این اطلاعرسانی شامل وضعیت تجاری، مدیریتی و فنی است.
همچنین در این گزارش پیوندهای درونبخشی برای ایجاد و تقویت پیوند میان تولیدکنندگان جامعه از اساسیترین پایههای توسعه به شمار میآید. ازاینرو در سیاستکارآفرینی این اصل مد نظر قرار میگیرد و در برخی از موارد ایجاد پیوند میان بنگاههای خرد و بنگاههای بزرگ درشمار وظایف مراکز کارآفرینی قرار گرفته است.
بنابر این گزارش در راستای تقویت فناوری و حمایتهای اطلاعرسانی، تلاش شده است تا میان بنگاههای خرد از یک سو و مراکز علمی و فنی ازسوی دیگر پیوند برقرار شود. این ارتباط از طریق مرکز توسعه کارآفرینی و در حوزههایی مانند تحقیق، آموزش و توسعه صنعتی برقرار میشود.
به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ارائه تسهیلات برای تاسیس شرکتها یکی دیگر از سیاستهای حمایت از کارآفرینی میباشد. از آنجایی که نوسانات بازار و مشکلات حاصل از از به طور طبیعی موجب ورشکستگی دائمی شماری از بنگاههای خرد میشود. از اینرو برخی از دولتها با الهام از یکی از اصول اقتصاد آزاد یعنی برداشتن موانع ورود به بازار، کوشیدهاند تا مقررات دست و پاگیر برای تاسیس یا انحلال شرکتها را به حداقل برسانند.
در این گزارش آمده است: آموزش کارآفرینی سیاستی است که به طور مستقیم بر کمیت و کیفیت عرضه کارآفرین در جامعه اؤر میگذارد. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای پیشرفته که حتیالامکان موانع ومشکلات برطرف شدهاند، دولتها به شکوفا کردن توان بالقوه مردم پرداختهاند.
در چارچوب این مجموعه اقدامات است که در بسیاری از کشورها هدفهای گوناگون اقتصادی- اجتماعی دولت مانند افزایش صادرات و توسعه مناطق محروم تحقق مییابد.